Dikastérium na podporu jednoty kresťanov predstavilo vo štvrtok 13. júna dokument, ktorý bilancuje ekumenický dialóg o úlohe pápeža pri výkone petrovského primátu.
Dokument obsahuje návrhy na prehĺbenie chápania povahy a výkonu pápežského úradu, ktorý by v budúcnosti mohol byť prijatý aj inými kresťanskými cirkvami. Kardinál Kurt Koch, zodpovedný za ekumenizmus spolu s generálnym sekretárom Svetovej biskupskej synody kardinálom Mariom Grechom predložili tieto návrhy vo forme študijného dokumentu v Ríme.
Nové chápanie pápežského úradu
Dokument s názvom „Rímsky biskup“ je výsledkom desiatkov rokov teologických dialógov Katolíckej cirkvi s rôznymi kresťanskými cirkvami. Dokument, ktorý odobril pápež František, navrhuje niekoľko zásadných zmien v chápaní a uplatňovaní pápežského primátu, ktoré by mohli „prispieť k obnoveniu jednoty kresťanov“.
Prehodnotenie Prvého Vatikánskeho koncilu
Prvá zásadná zmena sa týka nového chápania učenia Prvého vatikánskeho koncilu z roku 1870, ktorý vyhlásil dogmu o neomylnosti pápeža. Dokument navrhuje integrovať toto rozhodnutia do kontextu modernej teológie, ktorá vníma cirkev nie ako monarchiu, ale ako spoločenstvo, a prispôsobiť ich dnešnému kultúrnemu a ekumenickému kontextu.
Zodpovednosť rímskeho biskupa
Navrhuje sa tiež jasnejšie rozlišovať medzi rôznymi zodpovednosťami rímskeho biskupa, „najmä medzi jeho patriarchálnou službou v Latinskej cirkvi a jeho prvoradou službou jednoty v spoločenstve cirkví“. Takisto sa žiada väčší dôraz na vykonávanie služby pápeža ako biskupa v jeho konkrétnej miestnej cirkvi, v rímskej diecéze.
Synodalita
Tretí návrh sa týka rozvoja synodality v rámci Katolíckej cirkvi. Konkrétne sa navrhovalo „ďalšie uvažovanie o autorite národných a regionálnych biskupských konferencií, ich vzťahu k Synode biskupov a Rímskej kúrii.“
Ekumenická úloha pápeža
Nakoniec text navrhuje „podporu koncilového spoločenstva“ prostredníctvom pravidelných stretnutí cirkevných predstaviteľov z rôznych denominácií.
Návrh obsahuje aj ekumenickú úlohu pápeža. V budúcnosti by mohol zvolávať a predsedať denominačným radám. Taktiež v prípade denominačných konfliktov by mohol prevziať úlohu mediátora.
Čo sa týka západných cirkví, ktoré nie sú zjednotené s Rímom, dokument hovorí o „primáte ohlasovania a svedectva“, ktorý je pre ne prijateľný, aj keď ešte nebola dosiahnutá plná cirkevná jednota.
Ekumenická synoda?
Implementácia týchto návrhov podľa kánonického práva nie je jasná. Niektoré z nich by pápež mohol ukotviť prostredníctvom cirkevných zákonov, zatiaľ čo iné by si pravdepodobne vyžadovali schválenie Tretím vatikánskym koncilom alebo novým typom „ekumenickej synody“. Podobne ako v prvom tisícročí by sa na ňom zúčastnili aj delegáti iných cirkví s hlasovacím právom. Kardinál Koch oznámil, že Vatikán pošle tieto návrhy na vyhodnotenie ostatným cirkvám s cieľom získať pozitívne odpovede a začať ďalšie diskusie.
(Odkaz na celý študijný dokument „Rímsky biskup“ v angličtine, taliančine a francúzštine na webovej stránke Vatikánskeho ekumenického dikastéria: http://www.christianunity.va/content/unitacristiani/it/news/2024/ 2024- 06-13-il-vescovo-di-roma-nuovo-documento-dpuc.html )